Media zvicerane: A është Kosova lufta e radhës në Evropë?

Tensionet mes Serbisë dhe Kosovës vazhdojnë të rriten. Gjatë natës së së hënës, në rrjetet sociale u shfaqën fotografi dhe video të lëvizjeve të trupave në zonën kufitare të Serbisë. A do të shpërthejë fuçia e ardhshme e barutit në Evropën Lindore?

Cila është origjina e konfliktit?

Eksperti gjerman për Ballkanin, Konrad Clewing nga Instituti për Studime të Evropës Lindore dhe Juglindore në Leibniz, shprehet shkurt: “Serbia mohon ekzistencën e shtetit të Kosovës”.

Kosova shpalli pavarësinë e saj nga Serbia në vitin 2008, por ende konsiderohet si një territor i shkëputur nga Beogradi edhe sot e kësaj dite. Beogradi po inkurajon pakicën serbe në veri të Kosovës në përpjekjet e tyre për të sfiduar autoritetin e Prishtinës.

Sfondi i tensioneve të fundit ishin planet e qeverisë në Prishtinë për të caktuar zgjedhjet lokale në zonat me shumicë serbe për 18 dhjetor. Partia kryesore serbe njoftoi menjëherë bojkotin e saj dhe ndërsa autoritetet zgjedhore ishin gati të fillonin përgatitjet në fillim të javës, filluan shpërthimet.

Çfarë thonë krerët e qeverive?

Kryeministrat e dy palëve në konflikt qëllojnë ashpër ndaj palës tjetër, qoftë edhe verbalisht.

Kryeministri kosovar Kurti zgjodhi fjalë të qarta: Presidenti dhe Kryeministri i Serbisë kërcënuan me agresion ushtarak dhe i bënë thirrje ushtrisë serbe që të kthehet në territorin tonë. Ne nuk kërkojmë konflikt, por dialog dhe paqe. Por më lejoni të jem i qartë: Republika e Kosovës do të mbrojë veten – me të gjitha forcat dhe vendosmërinë e saj.

Si po reagojnë Zvicra dhe BE?

Deri më tani, ashtu si BE-ja, fokusi ka qenë tek fjalët. Zvicra është e shqetësuar për tensionet në rritje dhe ngritjen e barrikadave, tha Departamenti Federal i Punëve të Jashtme (FDFA) në Twitter të hënën. Të dyja palëve u është kërkuar të ndërmarrin veprime të menjëhershme që mund të de-përshkallëzojnë situatën.

Shefi i politikës së jashtme të BE-së Josep Borrell dënoi ashpër sulmet. Të gjitha palët duhet të shmangin çdo “përshkallëzim” dhe të sigurojnë qetësi, shpjegoi Borrell në Twitter. Ai u bëri thirrje serbëve të Kosovës që të heqin bllokadat “menjëherë”.

“Perëndimi nuk e kundërshton Serbinë me vendosmëri të mjaftueshme,” kritikon eksperti i Evropës Lindore Clewing. Kjo sepse edhe disa shtete evropiane nuk e o ta njihnin pavarësinë e Kosovës. Vendet evropiane që ende nuk e kanë njohur Kosovën përfshijnë Rumaninë, Greqinë, Qipron, Sllovakinë dhe Spanjën.

Sa e mundshme është një përshkallëzim i mëtejshëm i luftës?

“Unë mendoj se një pushtim nuk ka gjasa,” shpjegon Clewing. “Sepse atëherë Serbia do të duhet të ngatërrohet me KFOR-in e udhëhequr nga NATO”. KFOR është emri i forcës paqeruajtëse shumëkombëshe që u krijua pas përfundimit të luftës në Kosovë dhe drejtohet nga NATO.

Në vend të kësaj, sipas Clewing, Serbia do të vazhdojë konfliktin kryesisht në nivelin e shërbimit sekret. Në tensionet e ditëve të fundit ai sheh më së shumti një gjest kërcënues nga Serbia.

Çfarë do të thotë përshkallëzimi për ushtarët zviceranë të stacionuar në Kosovë?

Në Forcën e Kosovës (KFOR) Swisscoy, aktualisht janë të dislokuar 195 burra dhe gra zviceranë.

Kur u pyet nga Blick, qendra e kompetencës zvicerane në Stans NW tha se tensionet mes Kosovës dhe Serbisë aktualisht nuk po shkaktojnë ndonjë ndryshim për ushtarët zviceranë në terren.

Si mund të qetësohet sërish konflikti?

Pjesërisht e hapur, pjesërisht e fshehur në veri të Kosovës, Serbia mund të minojë më tej pavarësinë e Kosovës. Anasjelltas, do të mbetet e vështirë për Kosovën që të ndërtojë institucionet e saj kundër vullnetit të popullatës me origjinë serbe. Të dyja vetëm sa do ta përkeqësonin situatën.

Prandaj, Konrad Clewing mbron një zgjidhje evropiane. “Policia e Eulex-it dhe KFOR-i, në konsultim me qeverinë në Prishtinë, duhet të marrin kryesisht përgjegjësinë në rajonin e konfliktit.